1- تب خفیف از اولین علائم میباشد.
تب ملایم با دمای حدود 8/38 درجه سانتیگراد. تب نسبت به بقیه علائم ایدز، علامتی شایعتری میباشد. در این مرحله، ویروس در خون در حرکت است و شروع به تکثیر زیادی کرده است. البته تب در اثر بسیاری از بیماری های دیگر نیز ایجاد میشود.
2- ضعف و خستگی و بیحالی
عفونت و التهاب ویروس و درگیری سیستم ایمنی بدن با ویروس ، باعث احساس خستگی و ضعف میشود.ضعف در هر دو مرحله اولیه و مرحله مزمن و بیماری ایدز مشاهده میشود
3- درد ماهیچهها، درد مفاصل و غدد لنفاوی متورم
این علائم با بسیاری از بیماری های دیگر همپوشانی دارد و شبیه میباشد. غدد لنفاوی، قسمتی از سیستم ایمنی بدن میباشند که هنگامی که می وارد بدن میشود، در این غدد به دام میافتند و گلبول های سفید به آنها حمله میکند. تعداد زیادی از این غدد در زیر بغل، کشاله ران و گردن وجود دارد.
4- گلو درد و سردرد
گلودرد و سردرد نیز اغلب مشاهده میشود. اگر بتازگی (یک تا سه ماه گذشته ) رفتار جنسی پرخطری را تجربه کردید، و این علامت را دارید، آزمایش ایدز دادن ، فکر خوبی است. ویروس در مرحله حاد و اولیه مسری تر میباشد.
6- بثورات و راش پوستی
راش اصطلاحی است که وقتی پوست تحریک شده و ملتهب یا متورم شده بیان میشود. بثورات پوستی نیز به جوشها و دانه های ریز سطح پوست اطلاق میشود. جوشهایی با نواحی صورتی رنگ و کمی دردناک و تا حدودی گسترده میتواند از علائم ایدز باشند.
7- تهوع، استفراغ و اسهال
30 تا 60 در صد افرادی که دچار آلودگی با ویروس ایدز میشوند، دوره کوتاهی از تهوع، استفراغ یا اسهال را تجربه میکنند.
این علائم ممکن است در اثر مصرف داروهای ضد رتروویروسی و یا عفونت مزمن بیماری ایدز و ایجاد عفونت های فرصت طلب در اثر تضعیف سیستم ایمنی بدن ایجاد شود.
8- کاهش وزن
کاهش وزن بدون دلیل یکی از نشانه های بیماریهای پیشرفته است و میتواند به علت اسهال شدید نیز ایجاد شود. کاهش وزن، نشانه تضعیف سیستم ایمنی بدن میباشد. طبق تعریف دپارتمان سلامت و خدمات انسانی آمریکا، سندرم کاهش وزن، به کاهش 10% یا بیشتر وزن و یا داشتن اسهال و ضعف برای بیش از 30 روز اطلاق میشود.
8- سرفه خشک
معمولا از اولین علائم میباشد که اغلب با آلرژی ها یا سرماخوردگی یا سل اشتباه میشود. سرفه هایی خشک برای چند هفته که بنظر نمیرسد با داروهای معمولی مانند آنتیبیوتیک یا ضدآلرژی خوب شود.
9-ذاتالریه
ذاتالریه ناشی از ایدز، شدید میباشد و باعث بستری شدن فرد در بیمارستان میشود. ذاتالریه حالتی است که به عفونت و التهاب ریه ها اطلاق می شود و مجاری هوایی با مایع، خلط یا چرک پر میشود.
10- عرق شبانه
حدودا نیمی از افراد در مراحل اولیه آلودگی با ویروس ایدز دچار عرق شبانه میشوند. و بمرور میتواند بیشتر شود و ربطی به فعالیت ورزشی فرد و یا دمای اتاق ندارد. خیس شدن لباس خواب و ملافه تخت در این حالت مشاهده میشود.
11- تغییرات ناخنها
چماقی شدن ناخن (افزایش انحنای ناخنها و پهن شدن انتهای انگشتان)، شکستگی ناخنها، تغییر رنگ ناخنها (خطوط سیاه یا قهوهای بصورت افقی یا عمودی روی آن) در مواردی مشاهده میشود.
12- عفونت های قارچی
که کمتر در مراحل اولیه آلودگی با ویروس ایدز ظاهر میشود و بیشتر در مراحل بیماری و ابتلای به ایدز دیده میشود. آفت دهان و برفک دهانی که در اثر قارچ ها ایجاد شده و میتواند بلع را مشکل کند.
13- گیجی و عدم تمرکز
مشکلات شناختی و روانی که از نشانه های زوال عقل ناشی از ایدز میباشند. این علایم معمولا در مراحل انتهایی بیماری ایجاد میشود. علاوه بر این گیجی و عدم تمرکز، کاهش حافظه و مسائل رفتاری مانند خشم و حساسیت نیز از این نوع علائم میباشند.
14- تبخال (تبخال دهان و لب ) و هرپس تناسلی (ناحیه جنسی)
این دو میتوانند از علائم فاز اولیه ورود ویروس و هم علائم مزمن بیماری ایدز باشند. همچنین داشتن هرپس تناسلی و زگیل و زخم تناسلی جزو ریسک فاکتور های ایدز میباشد و باعث افزایش احتمال انتقال و آلودگی به ویروس ایدز میشود.
15- مورمور شدن دستها و پاها
بیماری ایدز باعث بیحسی و مورمور شدن دستها و پاها میشود. این علائم زمانی است که اعصاب محیطی آسیب دیدهاند. این حالت با داروی گاباپنتین، برطرف میشود.
16-دوره قائدگی نامنظم
از علائم دیگر آلودگی با ویروس HIV افزایش احتمال قائدگی نامنظم میباشد که میتواند باعث دوره های ی کمتر و سبکتر شود. آلودگی با این ویروس باعث شروع سریعتر دوره یائسگی (47-48 سالگی) میشود.
باید توجه کنیم که نمی توان بر مبنای علایم ایدز درمود تشخیص قطعی آن نظر داد و حتما و در همه جای دنیا مبنای تشخیص ایدز انجام آزمایش و تست ایدزمیباشد.
آزمایش عدم اعتیاد مثل برگه عدم سوء پیشینه، برای استخدام اامی است و بسیاری از کارفرمایان از کارمندان خود درخواست می کنند تا رزومه شغلی خود را به این دو برگه قانونی معتبر، تجهیز کنند.
تست عدم اعتیاد، هیچ گاه به معنای قطعی اعتیاد داشتن یا اعتیاد نداشتن فرد نیست.
دلایل زیادی هم برای اثبات این ادعا وجود دارد که در گزارشی که در زیر آمده است می خوانید.
به هر حال، اعتیاد، یکی از بحران هایی است که کشور با آن روبروست و برون رفت از این معضل عظیم، با فرهنگ سازی و برنامه ریزی بلند مدت و تغییر در الگوی زندگی و حذف نقاط بحران آفرین که سبب جذب شماری از هموطنان به این افیون می شود، امکان پذیر خواهد بود.
از نظر طب ایرانی، طبع و مزاج و فیزیوپاتولوژی اکثر بیماریها، غلبه سردی و خشکی در بدن بیمار است که بیماری اعتیاد به مواد مخدر و ترکیبات افیونی نیز از این قاعده مستثنی نیست. مصرف افیون یا خشخاش میان مواد مخدر از فراوانی بیشتری نسبت به سایر مواد مخدر برخوردار است؛ افیون یا خشخاش که نام دیگرش کوکنار است از نظر طب ایرانی، اول گرم است و آخر سرد، در واقع افراد معتاد به تریاک با مصرف خشخاش احساس فرحبخشی کرده که به این حالت اصطلاحاً نشئگی میگویند؛ بالا رفتن مقدار مواد افیونی و ضد درد جسم از یک حد معین، ایجاد نشئگی میکند و به همین ترتیب پائین آمدن از یک حد معین آن هم، ایجاد خماری میکند.
بنابراین از نظر طب ایرانی، نشئگی، طبع و مزاجش گرم است و خماری، طبع و مزاجش سردی و خشکی است؛ هرگاه سردی در بدن فرد معتاد غالب شود، نیاز به ماده مخدر افزون شده و در نتیجه تمایل به مصرف دوباره به آن ماده مخدر بیشتر و بیشتر میشود. کسانی که فکر میکنند روش ترک اعتیاد با بستن و زندانی کردن معتاد پس از گذشت ۳ روز اعتیاد برطرف میشود، بدانند که چنین نخواهد شد و این فرد هر زمانی که آزاد شود و امکان دسترسی به مواد مخدر پیدا کند، در مصرف آن درنگ نخواهد کرد چون اختیارش دست خودش نیست.
چنین روشهایی در مورد یک معتاد یا در واقع یک بیمار، نوعی جنایت ناشی از عدم درک و آگاهی نسبت به اعتیاد است که متأسفانه با ساختن یکسری فیلمها و القائات نادرست، در ذهن مردم و جامعه رسوخ کرده است.
در بسیاری از داروهای ترک اعتیاد که در عطاریها تبلیغ میشود، متادون وجود دارد که خود اعتیادآور است؛ داروهای ترک اعتیاد که با تبلیغ ۱۰۰ درصد تضمینی ارائه میشود برای ترک اعتیاد مناسب نیست چرا که از چاله به چاه افتادن است.
انجام تست مورفین به هنگام ازدواج و در بعضی مشاغل، در کشور ما مجاز شمرده شده است. در حال حاضر با توجه به پیشرفتهای زیاد در علوم آزمایشگاهی، تستهای مختلفی در آزمایشگاهها موجود است.
این تستها شامل تست مورفین، حشیش و محرکها از جمله آمفتامین، شیشه، بنزودیازپینها، متادون، کدئین و… است.
گاهی افراد دست به ترقیق نمونه میزنند که به راحتی با بررسی کراتین و میزان اسیدیته ادرار قابل تشخیص است.
بهطور کلی باید بگوییم که با انجام تستهای معتبرتر که در بعضی مراکز اختصاصی انجام میشود، این شیوهها نیز کمکی نخواهد کرد
پیش از انجام آزمایش اعتیاد از چه داروهایی باید صرفه نظر کرد؟
مصرف روانگردان های بسیار قوی چون آمفتامین و دیگر داروهایی چون متادون و بوپرنورفین که ترکیبات استخراج شده از تریاک هستند، باعث میشوند که نتیجه آزمایشات اعتیاد را در افراد مثبت نشان دهند.
طبیعتاً مصرف خود تریاک، کدئین بالا، مورفین و آپومورفین به خودی خود باعث مثبتشدن تست اعتیاد میشوند.
شیشه و کراک نیز تست خاص خود را دارند که اعتیاد اپتوتریاکی نبوده و اعتیاد گروه دیگری از داروها هستند.در مجموع میتوان گفت که این داروها به ۱۰ قلم میرسند.
تریاک و ترکیباتش مورفین و هروئین به طور مستقیم تا ۲۱ روز از سرم خون و ادرار افراد پاک نمیگردد. شاید طی ۱۵ روز از ادرار پاک شود، اما از آنجا که از خون نیز آزمایش گرفته میشود، خود را در کروماتی گرافی نشان خواهد داد. گفتنی است، استامینوفن و کدئین نیز ظرف ۴۸ ساعت از بدن دفع میگردند، چراکه جذب کبدی داشته و در بدن باقی نمیمانند.
آیا می توان آزمایش اعتیاد را دور زد؟
اینکه با مصرف داروهایی بتوان نتیجه آزمایشهای اعتیاد را منفی کرد شایعهای بیش نیست.اما برخی خوراکیهای خاص را که تا حدی در این امر دخالت دارند را میتوان نام برد که آن نیز تاکید نمیگردد.
اما ممکن است در فاصله زمانی که مصرف کرده و تست را انجام داد. ( حدود ۱۰ روز) از بدن وی دفع شده باشد.
آیا منفی بودن تست اعتیاد، نشان دهنده عدم اعتیاد است؟
منفی بودن تست اعتیاد به هیچ عنوان به معنی عدم اعتیاد نیست و راههای متعدد و سادهای برای منفی کردن تست اعتیاد به صورت کاذب وجود دارد که اغلب افراد سوء مصرفکننده مواد از آن آگاهی دارند. شاید یکی از دلایلی که خانوادهها دقت لازم و تلاش کافی در زمینه تحقیقات از افراد در هنگام ازدواج را نمیکنند اطمینان کاذب به پاسخ این تستها باشد.
بررسی اجمالی از نتایج تستهای اعتیاد قبل از ازدواج نشان میدهد که اولاً در تعداد اندکی از افراد تست مثبت گزارش شده که در این بین مواردی تست مثبت نیز ناشی از مصرف داروهای مجاز بوده است و ثانیاً به نظر نمیرسد تعداد قابل توجهی از افراد به دلیل مثبت بودن تست از ازدواج صرف نظر کرده باشند، در حالیکه شاهد هستیم بعد از طی مراحل ازدواج و علیرغم داشتن تست منفی، افرادی هستند که از قبل معتاد بودهاند.
آزمایشهای ترک اعتیاد با چه هدفی انجام میشوند؟
آزمایشهای ترک و بررسی وضعیت اعتیاد، قادرند حضور ماده مصرفی و مورد نظر را در ترشحات بدن ردیابی کنند.
آیا جواب این آزمایشها صددرصد اعتیاد فرد را نشان میدهد؟
هیچ تست تشخیصی عاری از خطا نیست. به این معنی که میتواند مواردی را به اشتباه مثبت تشخیص دهد و مواردی را نیز گزارش نکند. در مورد تستهای مواد مخدر نیز چنین تداخلاتی وجود دارد. مصرف قرص ایبوبروفن میتواند به غلط تست حشیش را مثبت کند یا مصرف آنتی بیوتیکهایی خاص (از جمله آموکسیسیلین) با تست هروئین و کوکایین تداخل دارد و یا مصرف ضددردها، آنتیهیستامینها و آبنباتهای سرد (قرصهای مکیدنی برای سرماخوردگی) میتواند موجب مثبت شدن تست آمفتامین شود.
آزمایش عدم اعتیاد و همه دانستنی هایش
اگر داروهای ضد افسردگی مصرف کنیم، آیا جواب آزمایش اعتیادمان مثبت میشود یا خیر؟
برخلاف عقاید رایج، مصرف داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب و خوابآورها، با وجود تشابه علایم ایجاد شده اصلاً با تستهای تشخیصی مواد تداخلی ندارند و افراد بدون دغدغه و طبق تجویز پزشک مجاز به استفاده از این داروها هستند.
تداخلات دارویی در آزمایش ترک اعتیاد چیست؟
تداخل مهمی که با تست مورفین وجود دارد، قرصها و شربتهای حاوی کدئین هستند که به مدت حداقل دو روز با تست غربالگری مورفین قابل ردیابی هستند. البته پس از مثبت شدن تست مورفین، با تستهای اختصاصی و تفکیکی به راحتی میتوانید از نوع ماده مصرفی مطلع گردید. توصیه میشود که افراد انتخاب شده برای انجام تست، به منظور برطرف شدن هرگونه شبهه، حداقل دو روز قبل از انجام تست مخدر از مصرف هر نوع فرآورده کدئیندار خودداری کنند.
آیا میتوان سیگاری بودن افراد را هم با آزمایش سنجید؟
نیکوتین موجود در سیگار، مدتی پس از مصرف به مواد مختلفی تبدیل میشود. بعضی از این مواد به مدت طولانیتری در بدن باقی میمانند که از طریق ادرار نیز قابل ردیابی هستند. بر این اساس تستهای ادراری سادهای معرفی شدهاند که دو تا چهار روز پس از مصرف سیگار قدرت ردیابی متابولیتها را دارند. استفاده از این روشها هنوز به طور کامل در کشور ما متداول نشده است.
بر اساس ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار میشوند، هرگاه در غیر از موارد قانونی اسرار مردم را افشا کنند، مجرم شناخته میشوند و به سه ماه و یک روز تا یک سال حبس یا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشوند.
اگر برای تشریح تست آزمایش اعتیاد یا موضوعات تخصصی در این حوزه با پرسشی مواجه شدید، با کارشناسان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به صورت اینترنتی در تعامل باشید.
معمولا قبل از اینکه مشمولان به خدمت اعزام شوند، تستها و ارزیابیهای سلامتی بر روی آنها انجام میشود و اگر اعتیاد داشته باشند، شناسایی خواهند شد.
براساس مقررات وظیفه عمومی، هیچ معتادی نباید وارد دوره خدمت سربازی شود و لازم است ابتدا تحت درمان قرار بگیرد، البته باید گفت که این دوره درمان برای این افراد غیبت از سربازی محسوب نمیشود.
یک مشکل وجود داشت که این افراد در دوره درمان تحت پوشش بیمه نبوند.
ما استفساریهای از سازمان مدیریت گرفتیم و براساس آن به وزارت رفاه ابلاغ شد که در برنامه جامع درمان اعتیاد همه گروههای سنی و جسمی گرفتار اعتیاد را پوشش دهد.
براین اساس مشمولان اعزام به سربازی نیز میتوانند از این امکان استفاده کنند و سازمان بیمه سلامت موظف است آنان را در سامانه پابا ثبتنام کرده و بیمه آنها در دوره درمان تقبل کند.
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه با اشاره به اینکه راجع به نرخ دقیق شیوع اعتیاد در جمعیت سربازی مطالعات گستردهای انجام نشده است، ا
ظهار کرد: قصد داریم در سنوات آتی با رعایت حریمها و حساسیتهایی که وجود دارد، این اقدام را انجام دهیم و برای مشخص شدن نرخ شیوع اعتیاد در این جمعیت مطالعاتی انجام دهیم.
افزایش کشفیات هروئین، تریاک، حشیش و شیشه در سال جاری
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهای ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه به اعلام آمار کشفیات 11 ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته پرداخت و گفت: در 11 ماهه اول سال 94،
کشفیات هروئین 22 درصد افزایش داشت. این میزان در سال گذشته 13 هزار کیلوگرم بود که در 11 ماهه امسال به 16 هزار کیلوگرم رسیده است.
همچنین مرفین 23 درصد کاهش کشفیات دارد. میزان این کشفیات در سال 93 بیش از 10 هزار کیلوگرم بوده که در سال 94 به 7000 کیلوگرم رسیده است.
کشفیات تریاک نیز از یک رشد 12 درصدی برخوردار است و از 393 هزار کیلوگرم در سال 93 به 439 هزار کیلوگرم در سال 94 رسیده است.
در 11 ماهه اول امسال با رشد 24 درصد کشفیات حشیش روبهرو هستیم و این میزان از 71 هزار کیلوگرم در سال 93 به 88 هزار کیلوگرم در سال 94 رسیده است. میزان کشفیات شیشه نیز 26 درصد رشد را نشان میدهد و میتوان گفت مجموع کشفیات موادمخدر در 11 ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 15 درصد افزایش یافته است.
کاهش 80 درصدی کشفیات قرص و آمپول و افزایش 251 درصدی کشفیات پیشسازهای موادمخدر
کاهش 29 درصدی انهدام کارگاههای شیشه
وی در ادامه به کاهش 80 درصدی کشفیات قرص و آمپول و افزایش 251 درصدی کشفیات پیشسازهای موادمخدر اشاره کرد و گفت: میزان عملیات و درگیریها 13 درصد و میزان گروههای متلاشی شده، 3 درصد رشد را نشان میدهد
. همچنین تست اعتیاد سربازی با کاهش 29 درصدی انهدام کارگاههای شیشه روبهرو هستیم و میزان شهدای موادمخدر 81 درصد رشد منفی را نشان میدهد که نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهای ستاد مبارزه با موادمخدر ادامه داد: کشته شدگان اشرار کاهش 25 درصدی داشته و دستگیری اشرار نیز 10 درصد رشد منفی را نشان میدهد اما در مقابل میزان جمعآوری معتادان متجاهر رشد 34 درصدی داشته که متاثر از اجرای طرح ساماندهی است.
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر به اعلام تغییرات قیمتی موادمخدر نیز پرداخت و گفت: قیمت خردهفروشی تریاک 46 درصد وعمده فروشی آن 8 درصد کاهش را نشان میدهد. همچنین قیمت خردهفروشی هروئین 13 درصد و قیمت عمده فروشی آن 20 درصد افزایش یافته است.
افشار افزود: در خردهفروشی حشیش با کاهش 3 درصدی و در عمدهفروشی آن با کاهش 9 درصدی قیمت روبهرو هستیم و آمارها حاکی از آن است که در 11 ماهه اول امسال، بالاترین میزان افزایش قیمت شیشه را در چند سال اخیر داشتهایم. به گونهای که قیمت خردهفروشی آن 90 درصد و قیمت عمدهفروشی آن 122 درصد افزایش یافته است.
آخرین وضعیت ساماندهی معتادان متجاهر و راهاندازی مراکز بهاران
وی در پاسخ به پرسش دیگری درباره آخرین وضعیت ساماندهی معتادان متجاهر جمعآوری شده اظهار کرد: در آذرماه امسال طرح ساماندهی آغاز شد و 5700 نفر جمعآوری شدند که 161 نفر از آنها از اتباع خارجی بودند و تعدادی از متکدیان بودند که به سامانسراهای شهرداری منتقل شدند. 4240 نفر در مراکز ماده 15 و 16 ما پذیرش شدند. متاسفانه حدود 3 ماه از اجرای این طرح میگذرد و علیرغم آنکه شهرداری متعهد شده بود که 44 مرکز تحت عنوان «بهاران» هرکدام به ظرفیت 150 نفر در 22 منطقه تهران راهاندازی کند، تا این افراد پس از یک دوره سمزدایی به این مراکز منتقل شوند، اما تاکنون 3 تا 4 مرکز افتتاح شده است.
معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکتهای ستاد مبارزه با موادمخدر ادامه داد: شهرداری به ما اعلام کرده که 12 مرکز آماده افتتاح است و تا پایان سال تعداد آن به 25 مرکز میرسد. باید منتظر بمانیم تا این وعدهها محقق شود. معتقدیم که هیچکدام از افراد جمعآوری شده نباید بدون توانمندسازی رها شوند و باید همه به مراکز توانمندسازی بهاران بروند و دورههای توانمندسازی را حتما بگذرانند.
به گزارش ایسنا، سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر در ادامه در پاسخ به پرسش ایسنا درباره آخرین وضعیت تامین تجهیزات مرزی اظهار کرد: مقابله با عرضه تنها به کشفیات موادمخدر محدود نمیشود و از موارد بسیاری متاثر است که از جمله آنها میتوان به شاخص دسترسی به موادمخدر اشاره کرد. هرچقدر که زمان دسترسی به موادمخدر طولانیتر باشد، شاخص مطلوبتری است. ما هنوز به این شاخص دست نیافتهایم و در حال کار بر روی آن هستیم.
واردات مواد محرک از مرزهای شرقی با بستهبندی ایرانی
وی ادامه داد: یکی دیگر از موارد قیمت موادمخدر است. به عنوان مثال افزایش قیمت شیشه به این معناست که میزان دسترسی کاهش یافته است که از دو موضوع منشاء میگیرید، یا ورود پیشسازها کنترل شده و یا کارگاههای شیشه منهدم شده است. ما در سال جاری، هر دو اقدام را به طور ویژه در دستور کار داشتیم و در کمیته پیشسازها مکانیسمهای قانونمندی طراحی شد و کارگاههای بسیاری منهدم شدند، به طوری که میتوان گفت بیشتر واردکننده شیشه شدهایم.
وی ادامه داد: گزارشاتی از ورود مواد محرک از مرزهای شرقی کشور داشتیم و برخی سوداگران مرگ در خارج از کشور، اقدام به تولید شیشه با بستهبندیهای ایرانی میکنند و آنها به صورت قاچاق وارد ایران میکنند که ما رصدهای کاملی انجام دادیم و محمولههایی را نیز کشف کردهایم. جمهوری اسلامی ایران در چند دهه اخیر در امر مبارزه با موادمخدر با دستهای خالی اقدامات قابل توجهی انجام داده است.
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر با بیان اینکه باید بیشتر بر روی مرزهای آبی تمرکز کنیم، گفت: استانهایی چون هرمزگان، بوشهر و خوزستان که در کناره دریا هستند باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.
فروشگاه تست های تشخیص اعتیاد رپید تست
تست های تشخیص اعتیاد سربازی
درباره این سایت